scissorhands en vleermuizen

Edward Scissorhands.

Ja, we doen hier ook aan cultuur, laatst ben ik naar Edward Scissorhands geweest, een theaterstuk opgevoerd door een Zambiaanse groep. Ik was al bang dat het weer het niveau van de film laatst zou hebben, maar het tegendeel bleek waar. Hoewel, het leek even in de soep te lopen, want de electriciteit was uitgevallen. Eventueel zou het stuk bij kaarslicht opgevoerd worden, wat me eigenlijk best bijzonder had geleken. Maar ‘gelukkig’ sprong na een half uurtje wachten de electriciteit weer aan.
In een oude theaterzaal, die lijkt te dateren uit koloniale tijden – en sindsdien behoorlijk in verval is geraakt, maar nog wel wat van de oude charme had – werd een geweldige Kerst show neergezet. Het was prachtig gedaan, enorm veel werk en vernuft in het decor gestoken en met heel goede ‘acteurs’. Ze hadden ook veel moeite gedaan om het in een afrikaanse setting te plaatsen, waardoor we genoten van prachtige trommels en dans. Nadien nog even een drankjemet wat mensen bij Chitchat en op tijd naar huis, want morgen ga ik vroeg op pad naar de vleermuizen.

Miljoenen Vleermuizen

Mijn eerste echte trip in Zambia, eindelijk kan ik wat van het land zien! Ik ga een lang weekend op pad met Nadia, Elise en Laurence (de laatste twee zijn 2 franse vriendinnen/collega’s van Nadia, die allemaal op een van de internationale scholen werken).

We hebben een lange reis voor de boeg, een uur of 6, naar het nationale park. De eerste tussenstop is het idylische restaurantje ‘de Figtree’ (vijgenboom). Je ziet meteen dat het door een mzungu (blanke) gerund wordt, aan de keurig bijgehouden grasmat en bloemenperkjes en aan de stijlvolle inrichting. De typsich afrikaanse plekken aan de kant van de weg, waar voornamelijk vrachtwagenchauffeurs komen, zijn meestal niet echt de meest schone en ‘gezellige’ plekken helaas. Dus genieten we onder de vijgenboom van een heerlijke smoothie van zelfgemaakte yoghurt en cappuchino in de stralende zon.

We kunnen niet lang genieten van de zon, want hoe verder we richting Kasanka komen, hoe meer regen. Gelukkig is de weg tot aan het nationale park van indrukwekkende kwaliteit (asfalt, met nauwelijks potholes), en de laatste 15 km zandweg zijn nog goed te doen. We vrezen wel dat als het zo door zou regenen we het wel eens moeilijk zouden kunnen krijgen om rond te rijden in het natuurgebied, omdat de auto van Laurence geen 4WD heeft. Aangekomen bij de kampeerplek regent het nog steeds pijpestelen en zien we het eigenlijk niet zo zitten om te kamperen. Dus na overleg met de engelse beheerster (een oud vso’ster) krijgen we een hele goede prijs om te kunnen slapen in de rondavels – lemen afrikaanse hutjes, die heel keurig omgebouwd zijn tot ‘kamers’. Gelukkig blijkt dit niet zo’n typische dure en luxe lodge te zijn. Ze weten precies de juiste toon te slaan voor verantwoord toerisme. De engelse vrouw en een Nederlandse man besteden veel aandacht aan het tegengaan van stropers, het gebruik van zonne-energie, en het organiseren van schoolreisjes om zambiaanse kinderen wat bij te brengen over de lokale flora en fauna. Elise draait tijdens ons verblijf, een programma in elkaar voor een schoolreisje met haar klas.

We zijn enorm onder de indruk van de prachtige veranda waar we kunnen uitkijken over moerasland met allerlei soorten vogels. De nederlander heeft een behoorlijke verrekijker op statief staan en zo zien we een enorme roofvogel van heel ‘dichtbij’. Helaas zie je rond deze tijd van het jaar de nijlpaarden en krokodillen niet, omdat de meeste in de rivier zitten. Maar ’s nachts horen we wel wat geplons, dus wie weet zaten de nijlpaarden er wel.

Rond zonsondergang gaan we op zoek naar de vleermuizen. Er wordt ons verteld dat de weg ernaar toe echt heeeel simpel is. Uhm...niet voor ons. We zijn het terrein nog niet af en keren al weer terug om toch nog maar even te checken welk pad nu precies het ‘rechtdoor’ pad is. Het is toch nog een stuk verder dan we denken, maar uiteindelijk vinden we de juiste route over een zandweg die al aardig last begint te krijgen van de regen. Bij de plek waar de vleermuizen zitten kunnen we eerst heel hoog in een boom klimmen via stijle laddertjes om te genieten van een prachtig uitzicht over een bladerdak.

Vervolgens worden we meegenomen naar een speciaal plekje van waaruit de vleermuizen goed te zien zijn. We lopen eerst wat door een mini-jungle/bos en komen dan aan bij een open veld met hoog gras. We blijven maar een beetje aan de kant staan, want het lijkt ons nou niet een goed idee om zo maar door het hoge gras te banjeren, waar we nog wel eens slangen zouden kunnen tegenkomen. Om exact 18.05, zoals voorspeld, zien we de eerste vleermuizen rond de fruitbomen vliegen. Na de hele middag regen te hebben gehad klaart het ineens op, dus we hebben mazzel. Het krioelt al snel van de vleermuizen (gelukkig hoog boven onze hoofden) die zich te goed doen aan het fruit van de bomen. Ze vreten de bomen helemaal kaal. Er wordt dan ook van alles ondernomen om ervoor te zorgen dat de fruitbomen niet gekapt worden door de lokale bevolking, zodat deze unieke vleermuizen blijven komen. De vleermuizen strijken hier jaarlijks zo’n maand of 2 neer, en schijnt de grootste groep vleermuizen (fruit bats) ter wereld te zijn. Dit jaar schatten ze zo’n 8 miljoen! vleermuizen op bezoek te hebben gehad, waarvan een deel inmiddels al weer verder gevlogen is. De lucht wordt steeds prachtiger door de ondergaande zon, en in het dikke half uur dat ze rondzwermen hebben we alle tijd om de beestjes te bewonderen tegen de achtergrond van de oranje-roze lucht.

We rijden in het donker terug, over de glibberige kleine paadjes dus toch best eng. Er zijn hier wilde dieren, ook al zie je ze rond deze tijd van het jaar niet, maar we beseffen ons wel dat we goed moeten opletten. Er zijn o.a. luipaarden, olifanten, krokodillen en nijlpaarden. Maar we komen verder veilig aan en bij thuiskomst blijkt de keuken een geweldig maal voor ons te hebben bereid. Aangezien het moeilijk voor ze is om voorraden in te slaan (de dichtsbijzijnde plek waar ze dat kunnen doen is zo’n 60 km verderop), hebben de koks geleerd om met de ingredienten die toeristen meebrengen te koken. Wij waren van plan geweest om op een campinggasje spaghetti te maken, dus is het heerlijk dat er voor ons gekookt wordt.

De volgende dag genieten we eerst van een warme douche: de mannen kokeen water, klimmen op het dak en gieten het warme water in het reservoir, waardoor het ook hier zonder geiser mogelijk is om een warme douche te krijgen.We hebben een lekker lui en ongehaast ontbijt en tegen een uur of 12 trommelen we de enige gids uit zijn bed. Hij was de vorige dag dronken (zoals hier eigenlijk meer gewoon dan abnormaal is), dus we waren bang dat we niet al te veel van hem konden verwachten. Het tegendeel blijkt waar, de gids blijkt enorm veel te weten over het park en de dieren, en is ook enorm goed in het spotten van vogels.

We rijden met de auto door de open velden en bossen in het park. De regen heeft de paden enorm glibberig gemaakt dus rijden we met een slakkengangetje en slippen een paar keer (weliswaar zachtjes en in het open veld kun je eigenlijk nergens tegenaan slippen). We genieten ondertussen van de groene uitgestrekte velden met de gele bloemen met rode hoed, waartussen kuddes puku’s rondlopen (soort reeën). Het is een alternatieve route om weer naar de vleermuizen te rijden, want we hadden de gids gevraagd ons te laten zien hoe ze slapen/aan de bomen hangen.

Weer in het bos aangekomen maken we een hele mooie wandeling en bewonderen vogels en tropische planten. We lopen naar de plek waar de vleermuizen verblijven, dus zullen we veel dichter bij ze komen dan gisteren toen we ze vanuit het open veld zagen. De vleermuizen zitten boven hele speciale bomen die wel wat weg hebben van mangrove, met kronkelende takken, wat een heel exotisch gezicht is (en gelukkig verteld de gids ons pas na die tijd dat in het water eronder krokodillen zitten). De gids leidt ons op een trap, zodat we over het bladerdak heen kunnen kijken. En wauw, wat een schok/verrassing: boven onze hoofden zien we miljoenen vleermuizen als een bezetene rondvliegen. We duiken omlaag, en de gids lacht ons uit, omdat we gerust kunnen staan. De vleermuizen ruiken ons blijkbaar want ze zorgen ervoor dat ze uit onze buurt blijven. Maar wat een prachtig gezicht! Het voelt alsof ik in een Alfred Hitchcock film zit. We konden alles mooi overzien vanaf deze ‘steiger’ door de platforms die de BBC een tijdje geleden gebouwd heeft om een film te maken van dit ongekende fenomeen.

Na een tijdje wandelen we terug en rijden we naar een plek waarvan de gids weet dat er pythons zijn. Ik vond het aardig gestoord om dat te doen, maar de gids verzekerde ons dat moeder python verdwenen is en er drie kleine ongevaarlijke pythonslangetjes in een nest zitten. En inderdaad op een heuveltje zien we het nest met de pythonslangetjes. Heel klein zijn ze ook niet, maar pythons zijn in ieder geval niet giftig (en zo jong hebben ze nog geen wurgkracht). De gids speelt met ze en wordt gebeten, een klein tandje in zijn huid, maar het doet geen pijn en is verder ongevaarlijk. Als ze wegglippen, schieten ook wij de heuvel af, ook al weten we dat ze ongevaarlijk zijn.

‘s avonds drinken we cocktails van de dominicaanse rum die ik mee heb (dank Judith en Hillie!) en spelen we kolonisten (dank Moniek!). De mannen uit de keuken maken een kampvuur, waarop ze het vlees dat we hadden meegenomen ‘braaien’. En Laurence weet het in de keuken voor elkaar te krijgen dat ze van het ingredient ‘appel’ voor ons als toetje een overheerlijke appel crumble pie maken. Niet slecht!

Al met al een superrelaxed, gezellig en mooi weekend.

Volgende blog: een werkreis naar het zuid westen naar Charles Lwanga College of Education