Goud Kust Ghana

Zaterdagavond was iedereen keurig op tijd om de bus te nemen naar het vliegveld, om op weg te gaan naar Ghana. Na de nodige afscheidsrituelen van vrouw, man en kinderen waren we ruim op tijd op het vliegveld. Maar goed ook, want op het vliegveld duurde het allemaal ietsje langer dan verwacht. Niet doordat er nou enorme rijen stonden, maar tijdens het inchecken bleken we ineens een brief met uitnodiging van de immigratiedienst van Ghana te moeten hebben om zonder visum naar Ghana te kunnen gaan. Nu hadden we weliswaar een uitnodiging uit Ghana, maar van de conferentie organisatie, die heel duidelijk meldde dat het geen enkel probleem zal zijn om in Ghana een visum te krijgen, omdat ze daar een speciale kraam zouden hebben namens de organisatie om de boel te regelen. Tja, daar stond ik dan met een delegatie van 10 personen en we dreigden niet met het vliegtuig mee te kunnen. Na veel onderhandelen, heeeel veel vriendelijk en geduldig blijven glimlachen, kregen we het uiteindelijk toch voor elkaar om m.b.v. de email te kunnen vliegen. Duurde allemaal erg lang, vooral ook omdat ze me nog een ondertekende en gestempelde brief zouden geven ter bevestiging, die uiteindelijk natuurlijk nooit kwam. Maar gelukkig, ons avontuur kon beginnen en ik kon eens ervaren hoe het is voor een groep Zambianen om in een ander afrikaans land op vakantie te gaan. Zo waren ze onder de indruk van het drukke Nairobi vliegveld, zwaar verbaasd over het norse ontvangst bij de douane in Ghana en snapten ze al helemaal niets van het chaotische verkeer in Accra. Dan is Lusaka toch een stuk rustiger en vriendelijker.
Na een lange reis, vier en half uur wachten op Nairobi, kwamen we vermoeid aan op Accra. Daar bleek helemaal geen kraam te zijn van de conferentie organisatie. Een norse dame vertelde me dat de mensen van de conferentie alleen binnen mochten als ik ze ging halen. Dus dat ging ik keurig doen. Na veel gezoek kwam ik uiteindelijk een dame van de conferentie tegen. We moesten buitenom lopen en voor ik het wist stond ik zonder paspoort (want die moest ik bij immigratie achterlaten) buiten. De bewaker die mee was zei dat dat geen probleem was omdat hij mee was, maar natuurlijk bij de achteringang van het vliegveld aangekomen, bleek ik er niet in te mogen...want ik had geen paspoort. Zucht. Weer veel vriendelijkheid, glimlachen en geduld (wat een beetje als een boer met kiespijn gaat na al meer dan 16 uur onderweg te zijn geweest), mocht ik dan uiteindelijk weer naar binnen. Daar bleken er ineens een aantal formulieren ingevuld te moeten worden en nadat ik ongeveer 5 x terug was gelopen naar de delegatie van 10 mensen om steeds weer iets anders te moeten regelen (dan weer hier een handtekening, dan weer daar een vergeten adres enz), werden uiteindelijk onze papieren verwerkt. Dat duurde nog weer een hele tijd want het moest langs 4 personen: eentje die de goedkeuring gaf, dan iemand die al onze formulieren weer ging overschrijven, vervolgens ging weer een andere dame met een vinger alles overtypen en kwam het weer terug bij de eerste dame voor het uiteindelijke visum met stempel in het paspoort. Drie en half uur na aankomst konden we eindelijk met de shuttle bus naar Cape Coast rijden, wat normaalgesproken een uurtje of 3 duurt. Nu duurde het wel 4 en half uur, omdat er een enorme file was in Accra en vervolgens iedereen in het hotel moest worden afgezet (uiteindelijk waren we al met al zo’n 23 uur onderweg geweest).
Het hotel, of beter gezegd, botel, bleek heel charmant: via verschillende aanlegstijgers lag een restaurant midden op het water, met erom heen een lagoon met krokodillen en veel vogels. We hadden geen last van muggen, omdat blijkbaar de vissen in de lagoon de eitjes opeten.
Vervolgens een heel gedoe over de bestelling van het eten. De Zambianen vonden het allemaal maar vreemde gerechten en moesten wennen aan het bestellen van eten in een restaurant. Ze zijn gewend aan buffetten en gaan eigenlijk nooit uit eten. Iemand van het ministerie had zonder het zelf door te hebben een buffet voor ons allemaal besteld, omdat hij gevraagd had om het eten van een buffet dat er nog stond van een andere groep warm te houden. Grappig, alleen niet als je helemaal op bent na een lange reis om die discussie aan te gaan met de obers. Uiteindelijk was het buffet toch wel handig, konden ze tenminste kiezen wat ze lustten.
’s Ochtends was ik blij om weer eens te kunnen zwemmen, want het was in Ghana zo’n 27 graden, weliswaar bewolkt, maar door de hoge vochtigheidsgraad was een duik ook ’s ochtends vroeg heel welkom. Ik heb elke ochtend heerlijk 1 km gezwommen, eindelijk weer eens wat sportiviteit, want dat is er de laaste tijd wat bij ingeschoten.
We hadden met z’n allen afgesproken om naar het strand te gaan. Dat was echt super! Een persoon had nog nooit de zee gezien en anderen hadden het misschien wel eens 1 of 2 x gezien, maar hadden nooit tijd doorgebracht aan het strand. De golven vonden ze maar eng, en toen ik tot mijn knieen in het water stond, moest ik maar gauw terugkomen. Een man wilde perse maar een half uur blijven, was nog heel gedoe om hem ervan te overtuigen dat de hele groep langer wilde genieten en hij zich maar had te schikken naar ons. Maar wat genoten we allemaal van het prachtige witte zandstrand, met enorme golven, en een oneindige rij palmbomen. Ook nog een partijtje met ze gevoetbald in het zand. En omdat er zoveel kokosnoten lagen vroeg ik het barpersoneel of ze geen kokosnoten voor ons klaar konden maken om met een rietje uit te drinken. Dus maakten ze voor alle 10 een kokosnoot klaar en kon iedereen voor het eerst van hun leven verse kokosnoot melk proeven. Erg geslaagde actie.
Blijkbaar is de favoriete tijdsbesteding tijdens een uitje, het shoppen. Iedereen moest en zou op souvenierjacht om voor de familie thuis spullen uit Ghana mee te kunnen brengen. Dus hebben we tijden doorgebracht op de marktjes van Cape Coast. Samen met de dames pasten we allerlei typisch ghanese jurken aan, en de heren waren erg geinteresseerd in onze mening over hoe de shirts met ghanese prints ze stonden.
’s Avonds gingen we ons inschrijven voor de conferentie en was er een openingsreceptie, met wat ghanese muziek. Ze hadden nog behoorlijk wat eten uitgestald en trokken de nepchampagne open. Net als in Zambia stonden alle stoelen in een grote kring tegen de muur, dus veel kans om anderen te spreken, behalve degene die naast je zat, was er niet.
De volgende ochtend begon de conferentie echt, en werd deze formeel geopend door de Minister van Onderwijs van Ghana, een alumni van de universiteit van Cape Coast. Er waren een aantal goede key note toespraken en een behoorlijk betrokken publiek. Het thema was ‘de nieuwe leerkracht’ en er waren dan ook allerlei vertegenwoordigers, van onderzoekers en beleidsmakers, tot pabo docenten en leerkrachten. Deze laatste groep stelde veel kritische vragen, wat ik wel erg leuk vond. Conferenties in Europa zijn vaak wat bedeesder, de meeste mensen stellen niet zo gauw een gepassioneerde vraag. Maar hier greep iedereen de kans om een heel verhaal over zichzelf te houden als ze de microfoon voor zich kregen. Alleen denkt men blijkbaar dat je iedereen zijn zegje moet laten doen, zonder te bedenken dat alles dan enorm uitloopt en liep het programma dus continue enorme vertraging op. En een persoon kreeg het voor elkaar om een lezing van anderhalf uur te geven. Het onderwerp was mij heel bekend, maar het leek erop of hij er zelf weinig van begreep.
Op de conferentie zag ik iemand terug van TESSA, die ik in Maastricht ook al ontmoet had, en we hadden toen al bedacht dat er wel eens een hele goede samenwerking tussen ons mogelijk zou kunnen zijn. Dus nodigde ik een vertegenwoordiging van 6 mensen van TESSA uit voor het diner (TESSA is een website waar allemaal gratis onderwijsmaterialen, lessen e.d. worden aangeboden die geschikt zijn gemaakt voor de afrikaanse context). Daarnaast was er nog een andere delegatie van 5 mensen uit Zambia (gesponsord door de SADC regio), die ik ook maar meteen uitnodigde en zo zaten we dinsdagavond met een groep van 20 te eten bij ons hotel. Uiteindelijk stond TESSA erop de rekening te betalen, omdat het voor hen een enorm nuttige bijeenkomst was geweest, waarvoor ze anders misschien wel speciaal naar Zambia waren komen vliegen. Er was onder onze delegatie veel enthousiasme over deze ‘Open Educational Resources’ . Het bleek heel nuttig om uit te leggen dat dit echt gratis materialen zijn zonder voorwaarden, puur omdat op deze manier door het grote aantal experts dat eraan werkt de kwaliteit van materialen verbeterd kan worden. Ik merkte dat er nog best veel onwetendheid was over de bedoeling (bv ‘deze materialen gaan ons curriculum corrupt maken en zijn niet door het ministerie goedgekeurd’). Ik was dan ook blij dat na wat verder toelichting, men aardig overtuigd leek te zijn van de waarde van deze materialen. De docenten van de pabo’s kunnen dit gebruiken als ze zelf modules moeten gaan schrijven en aangezien een aantal van de pabo’s net zijn begonnen met schrijven komt deze kennis op precies het juiste moment.
Woensdag was er weer veel uitloop van de speeches. Daarmee moesten wij onze presentatie behoorlijk gehaast doen. Uiteindelijk was er wel veel enthousiasme over ons werk en kregen we veel complimenten. Ik vond een aantal van de andere presentaties ook wel van erg lage kwaliteit, maar het geeft me wel weer een realistische kijk op het niveau waarop we hier bezig zijn. Toch ook nog wel het een en ander geleerd, maar ik vond vooral alle contacten die ik gelegd heb het nuttigste van de conferentie.
’s Avonds was er het gala diner, aangeboden door de organisatie, in een luxe resort, uitkijkend over de zee. Heerlijk plekje, en heerlijk eten en wijn. En er werden uiteindelijk veel grappen gemaakt over de organisator die trots vertelde zoveel te drinken als we wilden, maar toen men een 2de frisdrankje wilde bestellen mocht dat niet van de obers. Zo had de organisator ook beloofd om ons de volgende dag naar het uitje mee te nemen voor een wandeling over touwbruggen door het tropisch woud, 2 kastelen en de vlooienmarkt in Accra. Uiteindelijk was het allemaal zo laks georganiseerd dat we niet aan meer toekwamen dan 1 kasteel te bezichtigen. (urenlang in de bus wachten tot ze een keer de lunch hadden bereid om mee te nemen, vervolgens moest er natuurlijk nog getankt worden en zo was er steeds wel wat). Het Elmina kasteel was overigens indrukwekkend. De Nederlanders hebben hier wel heel trieste herinneringen nagelaten in de tijden van de slavenhandel. In de ruimtes stonk het enorm en naar het schijnt ruik je nog steeds het feit dat hier duizenden slaven tegelijk, zonder faciliteiten, opgesloten hebben gezeten. Heel tragisch. Het uitzicht vanaf het kasteel over de zee en het prachtige idyllissche vissersdorpje met de vele gekleurde kano’s was heel bijzonder.
Uiteindelijk waren we veel te vroeg op het vliegveld en besloten we nog even naar een shopping mall in de buurt te gaan, waar we misschien nog wel wat ghanese souveniers zouden vinden. Deze shopping mall zag er eigenlijk heel vergelijkbaar uit met die in Lusaka: Game, shoprite, Rhapsody...allemaal dezelfde winkels. Geinig. Gelukkig heb ik er ook nog een leuke winkel gevonden waar ik een prachtige ghanese kimono heb gekocht. Enik moest erg lachen om Godfrey, die toch al altijd iedereen kent en gewoon de bedrijfsleider van de shoprite uit Zambia bleek te kennen...waarna ook nog eens de high commissioner van Zambia in diezelfde shoprite in Accra bleek te lopen. Klein wereldje toch!
De terugreis verliep een stuk soepeler, hoewel ik ook nu bijna niet mee kwam met het vliegtuig. Dit keer omdat ik bij de gate had afgesproken met iemand die ik uit Nederland ken en die precies die avond naar NL terugvloog (ik zei het al...klein wereldje). Mijn collega had vervolgens mijn tassen vast meegenomen in het vliegtuig, haha en daar zat mijn boarding kaartje in. Gelukkig liepen ze uiteindelijk maar met me mee om die te gaan halen en wat bleek....boarding kaartje weg! Achteraf bleek ik hem niet gekregen te hebben bij de gate, want iemand anders (die we van de conferentie kenden), bleek met die van mij rond te lopen. Ze waren gelukkig een stuk coulanter met het land verlaten dan erin komen.
Vrijdagmiddag kwam ik uitgeput weer aan in Lusaka, maar wist mezelf nog met Pier en Esther naar de nederlandse borrel te slepen omdat ik vond dat ik er echt even uit moest en ik hen ook al maanden niet had gesproken door alle vakanties. Zaterdag had ik nog een workshop met de hele delegatie en waren ook de vice principals overgekomen en zijn we aan de slag gegaan om de geleerde lessen te vertalen naar acties. Ik had gehoopt iets verder te komen, maar heb uiteindelijk toch een vrij goed beeld hoe we nu verder kunnen gaan. Het was heel fijn om te horen dat men VVOB heel dankbaar was voor deze leerzame ervaring en ik heb het gevoel dat we nu een goed groepsgevoel hebben gekweekt, om verder mee aan de slag te gaan.